S produženjem životnog veka mnoge države se muče s manjkom raspoloživih prihoda za isplate penzija, pa se pitanja penzionih reformi neprestano vraćaju na dnevni red aktuelne politike.
U tim raspravama među najvažnijim podacima nalaze se zakonsko vreme za odlazak u penziju i očekivano trajanje života jer se na temelju toga procenjuje koliko bi građani pojedine države mogli da provedu u penziji. Poslednji dostupni podaci Organizacije za ekonomsku saradnju i razvoj (OECD, Organisation for Economic Co-operation and Development) pokazuju da najviše vremena u penziji provode Francuzi.
U proseku, francuske penzionerke u penziji provedu 26,9, a tamošnji penzioneri 22,7 godina, najviše među četrdesetak zemalja članica OECD-a za koje se prate podaci. Statistika OECD-a ide na ruku onima koji južnu Evropu opisuju kao regiju lagodnijeg života, posebno za starije, jer se Francuskoj među četiri države s najduže očekivanim trajanjem penzija za žene pridružuju Španija (26,6 godina), Grčka (26,4) i Italija (25,7).
Slična situacija je i kod muškaraca koji u svim posmatranim državama imaju kraći očekivani penzionerski vek od žena. Među navedenim mediteranskim državama, na drugu poziciju probili su se penzioneri iz Luksemburga (s očekivanim trajanjem penzije od 22,3 godine), a na petu oni iz Belgije (21,1).
Za razliku od radnika iz spomenutih država, oni iz Koreje, Meksika ili Čilea ne mogu se nadati toliko dugoj penziji. Korejske penzionerke, recimo, imaju očekivano trajanje penzije čak deset i po godina kraće od njihovih francuskih vršnjakinja, a tek dve, tri godine dužim penzionerskim danima mogu se nadati penzionerke u Meksiku i Čileu. Slične su razlike i među muškarcima. Meksički i korejski penzioneri imaju očekivano trajanje penzije kraće od 13 godina, a brojke nisu mnogo bolje ni u Čileu, u kojem se prosek kreće oko 14,7 godina.
Od država za koje OECD vodi statistiku najmanja razlika u očekivanom trajanju penzija između žena i muškaraca je u Indoneziji (2,2 godine), Luksemburgu (2,7), Švedskoj i Ujedinjenom Kraljevstvu (3,3).
Najveća razlika ipak postoji u Rusiji, u kojoj će penzionerke u proseku imati 7,5 godina dužu penziju u odnosu na penzionere, a blizu te brojke su Litvanija i Mađarska, u kojima je razlika sedam godina.
Spomenute brojke važne su državama koje pokušavaju da uspostave penzione sisteme u kojima će penzioneri primati penzije nužne za odgovarajući životni standard. Analiza koju je prošle godine objavio Svetski ekonomski forum upozorava da je manjak u ušteđevini potrebnoj za isplatu penzija samo u osam velikih ekonomija (Australiji, Kanadi, Kini, Indiji, Japanu, Holandiji, Ujedinjenom Kraljevstvu i Sjedinjenim Američkim Državama) 2015. godine iznosio čak 70 milijardi dolara. Do 2050. godine taj bi se raskorak mogao popeti na čak 400 milijardi ako se u međuvremenu ne preduzmu potrebne mere.
Koliko je pitanje penzione reforme komplikovano, upravo ovih dana pokazuje situacija u Francuskoj, u kojoj predsednik Emanuel Makron nailazi na vrlo snažan otpor javnosti u svom pokušaju da prilagodi tamošnji penzioni sistem novim izazovima. Makron je samo poslednji u nizu francuskih predsednika koji su pokušali da reformišu tamošnji penzioni sistem i na tome lomili zube.
Kada je Oto fon Bizmark krajem 19. veka prvi put u državnu politiku uveo isplatu penzija starijima, prosečno očekivano trajanje života u Prusiji bilo je 45 godina. Njegovi današnji politički naslednici moraju se boriti s problemima finansiranja takvih sistema i primećuje se da sve više država nastoji da odgovornost za prihode pod stare dane prebaci na građane i podstakne ih na štednju.
Izvor: Tportal
Foto: PIxabay
